Đô thị sẽ không còn mùi hôi nước cống

Đô thị sẽ không còn mùi hôi nước cốngBằng hệ thống hố ga ngăn mùi và thu nước mưa kiểu mới, các nhà khoa học thuộc Công ty Thoát nước đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu đã góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng dân cư đô thị, góp phần vì một đô thị xanh, sạch, đẹp. Công trình tuy cấu tạo khá đơn giản nhưng đem lại hiệu quả cao trong việc ngăn mùi và vẻ mỹ quan đô thị.

Nhiều năm qua, hệ thống thoát nước đô thị đều có chung kiểu nước thải sinh hoạt và nước mưa cùng lưu thông chung một hệ thống cống. Hầu hết cửa thu nước mưa kiểu hàm ếch kết hợp với lưỡi gà nên không bảo đảm ngăn mùi bốc ra từ các hố ga. Ðặc biệt vào những ngày nắng nóng, mùi hôi thối thoát ra qua miệng thu nước mưa và nước thải càng bốc lên nồng nặc, gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sức khỏe cộng đồng. Do vậy một số hộ dân sống gần hố ga đã dùng đủ mọi vật liệu có thể lắp các cửa thu nước để ngăn mùi làm mất mỹ quan thành phố. Tại địa bàn TP Vũng Tàu, có những tuyến đường như Nguyễn An Ninh, Chi Lăng... những người dân không chịu nổi mùi hôi phải dùng những tấm ni-lông che chắn bịt kín miệng hố ga. Mỗi khi mưa xuống, công nhân của Công ty Thoát nước đô thị rất vất vả khi phải làm nhiệm vụ tháo gỡ các vật chắn ở từng hố, để tránh tình trạng ngập úng đô thị. Nhiều người dân quá bức xúc đã làm đơn kiến nghị với chính quyền giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường từ các hố thu nước.
Ông Hoàng Đức Thảo, Giám đốc Công ty Thoát nước và Phát triển đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu trong một lần nhận giải thưởng về sáng tạo khoa học công nghệ.

Sau nhiều năm nghiên cứu, KS Hoàng Ðức Thảo và nhóm cộng sự đã chế tạo thành công 'Hệ thống hố ga ngăn mùi và thu nước mưa kiểu mới tại các đô thị Việt Nam'. Với mô hình đơn giản, hệ thống được thiết kế bao gồm ba bộ phận chính: hố thu nước mưa trên đường phố được đặt sát mép vỉa hè, hố ngăn mùi đặt trên vỉa hè và các tuyến ống dẫn nước vào hố ga chính. Khi có mưa, lưu lượng nước mưa trên mặt đường sẽ chảy vào hố thu nước dọc đường. Khi nước trong hố thu dâng lên vượt quá mức 600 mm, nước sẽ chảy qua sang hố ga thu nước hiện hữu trên đường thông qua hai ống nhựa PVC. Trong hố này có cửa phải chặn bằng bê-tông cốt thép, giữ vai trò 'mấu chốt' của toàn bộ hệ thống, giải quyết hiệu quả công trình. Nước sẽ chảy qua lỗ bên dưới hố thu do cửa phải tạo ra. Khi lưu lượng nước mưa chảy vào hố thu không còn nữa thì mực nước trong hố sẽ giảm xuống còn 600 mm và lượng nước giữ lại trong hố thu có tác dụng ngăn mùi là 400 mm. Nhờ có cửa phải chặn bằng bê-tông cốt thép, nên hố này ngăn được mùi bốc ra ngoài miệng hố. Lượng nước được giữ lại sẽ bảo đảm ngăn mùi trong vòng bảy tháng không có mưa.

Theo kỹ sư Hoàng Ðức Thảo, đây là hệ thống ngăn mùi có cấu tạo hoàn hảo mới và lần đầu tiên được áp dụng ở Việt Nam, vừa ngăn mùi vừa bảo đảm chức năng thoát nước, hạn chế ngập úng, hố thu nước kiểu mới góp phần làm tăng độ bền vững kết cấu bó vỉa đường phố. Với kết cấu gọn nhẹ, sản xuất lắp đặt thuận tiện do hệ thống được đúc sẵn tại cơ sở sản xuất nên dễ chuyển giao, chỉ đưa ra lắp đặt và rất thích hợp trong trường hợp đưa ra thay thế hay duy tu bảo dưỡng với chi phí thấp. Ðược biết, giá thành hệ thống ngăn mùi kiểu mới thấp hơn so với hệ thống hố ga hiện hữu khoảng một đến hai triệu đồng, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng khi đưa vào ứng dụng.

Khác với nước của hố ga hiện hữu theo dạng hàm ếch được xây dựng trên bó vỉa hè, cửa thu nước theo thiết kế mới được lắp đặt tiếp giáp giữa vỉa hè và mặt đường trên không chỉ thu nước một cách nhanh chóng mà không phá bó vỉa hè đường, không ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Hệ thống mới này còn bảo đảm yêu cầu chống xâm thực ăn mòn trong điều kiện địa hình, thủy văn của nước ta. Mặt khác, hố được lắp đặt bằng cơ giới hóa theo công nghệ tiên tiến. Do sử dụng nguyên vật liệu có sẵn trong nước, kết cấu gọn nhẹ nên giá thành thấp hơn hố ga thoát nước hiện hữu khoảng 20%.

Ðề tài nghiên cứu được làm thử nghiệm tại TP Vũng Tàu và thị xã Bà Rịa đã được Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 thẩm định và xác nhận: Hệ thống ngăn và khử mùi theo thiết kế mới tại các điểm thử nghiệm có tác dụng ngăn mùi hôi. Tại vị trí tiếp xúc trực tiếp với không khí chung quanh, khí thải và mức độ gây mùi đều ở mức không cảm nhận được.

Các hộ dân sống gần các hố ga ngăn mùi đều có chung nhận xét hệ thống có hiệu quả giảm mùi hôi rõ rệt. Theo đánh giá của các chuyên gia, việc nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng hệ thống hố ga thu nước mưa và ngăn mùi kiểu mới cho các đô thị Việt Nam của Công ty Thoát nước đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu đã đáp ứng được yêu cầu ngăn mùi hôi, thoát nước, chống ngập úng đô thị, tăng cường độ bền vững của hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, hoàn thiện mỹ quan đô thị. Hệ thống cũng thuận lợi cho công tác duy tu, bảo dưỡng, bảo đảm an toàn cho quá trình sử dụng.

Sau khi lắp đặt thử nghiệm trên một số tuyến đường với kết quả rất khả quan, vừa qua UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chính thức giao cho Công ty Thoát nước đô thị làm chủ đầu tư lập dự án cải tạo thay mới toàn bộ hệ thống thu nước mưa kiểu cũ trên địa bàn tỉnh bằng hệ thống hố ga thu nước mưa và ngăn mùi kiểu mới (khoảng 8.400 hệ thống), với tổng mức đầu tư khoảng 55 tỷ đồng. Hệ thống hố ga thu nước mưa và ngăn mùi kiểu mới còn được ứng dụng rộng rãi tại nhiều đơn vị, địa phương khác trên cả nước như TP Hồ Chí Minh, các tỉnh miền trung, Liên doanh 'Vietsovpetro'... Ðặc biệt, các trường đại học xây dựng, kiến trúc cũng đã đưa công nghệ hệ thống hố ga thu nước mưa và ngăn mùi kiểu mới vào giảng dạy.

Trước đó, đề tài 'Nghiên cứu, chế tạo cụm máy tời nạo vét hệ thống thoát nước' do kỹ sư Hoàng Ðức Thảo cùng các cộng sự cũng được đánh giá là thành công lớn trong ngành thoát nước đô thị, bởi từ trước đến nay, việc nạo vét hệ thống cống ngầm chủ yếu vẫn được thực hiện bằng phương pháp thủ công, mất rất nhiều công sức. Với giá thành thấp hơn nhiều lần so với các thiết bị chuyên dụng nhập từ nước ngoài, cách thức sử dụng đơn giản, cụm máy tời nạo vét hệ thống thoát nước do các nhà khoa học sáng chế nhanh chóng trở thành sự lựa chọn của nhiều đơn vị.

Công trình nghiên cứu này, đã đoạt giải ba Giải thưởng Sáng tạo khoa học - công nghệ Việt Nam (Vifotec). Hàng loạt các đề tài như 'Giải pháp chế tạo, ứng dụng cống điều tiết nước triều để súc rửa, hòa loãng, thoát nhanh nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại hệ thống các kênh mương, hồ ô nhiễm', 'Thiết kế, chế tạo, ứng dụng bể phốt kiểu mới tại các đô thị Việt Nam'... cũng đã được triển khai và đem lại hiệu quả thiết thực. Trong đó, đề tài 'Thiết kế, chế tạo, ứng dụng bể phốt kiểu mới tại các đô thị Việt Nam' (giải ba Vifotec năm 2007), đã được trao tặng Huy chương vàng tại Triển lãm sáng tạo quốc tế lần thứ tư tại Hàn Quốc.

Kỹ sư Hoàng Ðức Thảo là tác giả đầu tiên của Việt Nam được Hiệp hội Các doanh nghiệp sáng tạo Hàn Quốc trao tặng Cúp vàng đặc biệt và Bằng chứng nhận quốc tế tại Triển lãm Sáng tạo quốc tế (SIIF).

HOÀNG MẠNH HÀ
nhandan.com.vn

Bài viết cùng chuyên mục

Tạp chí Cấp Thoát nước Việt Nam
Tạp chí Cấp Thoát nước Việt Nam
Tuyển sinh 2021-1