Tự hào vì sự lớn mạnh của Hội Cấp thoát nước Việt Nam

07/06/2018

Sau 30 năm xây dựng, đổi mới và phát triển, có được Hội Cấp thoát nước Việt Nam lớn mạnh như ngày hôm nay chính là nhờ công sức đóng góp của các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động, trong đó có công lao to lớn của các bậc lão thành.

Nhân kỷ niệm 30 năm thành lập Hội, phóng viên Tạp chí Cấp thoát nước Việt Nam đã có buổi trò chuyện và lắng nghe những chia sẻ đầy tâm huyết của TS. Lê Long - Chủ tịch đầu tiên của Hội Cấp thoát nước Việt Nam, ông Vũ Kim Quyến và ông Trần Quang Hưng - Nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội, những vị lão thành đáng kính đã có nhiều gắn bó và đóng góp cho sự phát triển của Hội.

TS. Lê Long
Chủ tịch đầu tiên của Hội Cấp thoát nước Việt Nam (giai đoạn 1988 - 1998)

Cách đây 30 năm, lĩnh vực cấp nước Việt Nam mới chỉ phát triển rời rạc ở từng tỉnh một. Chính sách đầu tư phát triển cho cấp thoát nước chưa thực sự được quan tâm, khoa học kỹ thuật còn yếu và chưa triển khai được các hoạt động hợp tác quốc tế chuyên ngành.
Trước tình hình đó, những kỹ sư, kỹ thuật cấp thoát nước Việt Nam nhận thấy cần phải có một tổ chức để tập hợp nhau lại, góp tiếng nói trao đổi với Bộ Xây dựng về các chính sách đối với lĩnh vực cấp thoát nước.

Đại hội lần thứ nhất vỏn vẹn có hơn 20 người bầu tôi làm Chủ tịch. Hoạt động của Hội khi mới thành lập còn rất đơn sơ, tuy nhiên, chúng tôi cũng nhận thấy, hoạt động của Hội cần phải bao quát được từng tỉnh một và thống nhất trên toàn quốc.

Ngày hôm nay, Hội Cấp thoát nước Việt Nam đã có những bước phát tiển vượt bậc và lớn mạnh hơn hẳn. Chỉ cần nhìn vào Triển lãm Vietwater được tổ chức hàng năm với các Hội thảo, triển lãm được tổ chức quy mô thu hút hàng nghìn khách ở rất nhiều quốc gia trên thế giới đã có thể thấy rằng sự phát triển của Hội Cấp thoát nước Việt Nam đã khẳng định được vị thế của mình trong khu vực và trên thế giới.

30 năm về trước, lĩnh vực Cấp thoát nước, chưa được biết với tư cách là một lĩnh vực riêng biệt, sản lượng nước còn thấp, chất lượng cũng chưa đảm bảo. Xong chính nhờ có sự ra đời của tổ chức Hội Cấp thoát nước Việt Nam mà chúng tôi có thể đóng góp được tiếng nói vào chủ trương của Nhà nước, của Bộ Xây dựng về lĩnh vực cấp thoát nước để có thể thống nhất được các chủ trương đó trên toàn quốc. Hiện nay, tuy còn nhiều khó khăn, song các tiến bộ khoa học trong lĩnh vực cấp thoát nước của Việt Nam đang phát triển rất mạnh, trình độ kỹ thuật không thua kém gì các nước trên thế giới.

Tôi rất tự hào vì là một trong những người đặt viên gạch đầu tiên xây dựng lên tổ chức Hội và vô cùng hạnh phúc khi nhìn thấy Hội Cấp thoát nước Việt Nam của chúng ta lớn mạnh như ngày hôm nay. Nhân Kỷ niệm 30 năm thành lập Hội Cấp thoát nước Việt Nam, chúc cho Hội và toàn thể các hội viên sẽ gặt hái được nhiều thành công và ngày càng phát triển.

Ông Vũ Kim Quyến
Nguyên Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hội Cấp thoát nước Việt Nam (giai đoạn 1994 - 2005)

Được thành lập từ năm 1988 với tên gọi là Hội Khoa học Kỹ thuật Cấp thoát nước trực thuộc Hội Khoa học Kỹ thuật xây dựng Việt Nam, Hội viên là các kỹ sư, kỹ thuật hoạt động trong các công ty tư vấn xây dựng cấp thoát nước của Bộ Xây dựng và một số bộ khác có liên quan cũng như một số các công ty cấp nước lớn như Hà Nội, Hải phòng … Do thành phần như vậy cho nên hoạt động của Hội những năm đầu thành lập chủ yếu là giao lưu, chia sẻ, trao đổi các vấn đề về kỹ thuật trong thiết kế, tư vấn cấp thoát nước. Chính vì vậy mà ảnh hưởng, tác động của Hội đối với sự phát triển của ngành Cấp thoát nước Việt Nam rất hạn chế.

Trước nhu cầu đòi hỏi khách quan, những năm đầu của thời kỳ đổi mới đất nước, chuyển từ nền kinh tế tập trung, sang nền kinh tế nhiều thành phần và sau này là nền kinh tế thị trường có đinh hướng xã hội chủ nghĩa, sự phát triển của hạ tầng kỹ thuật đô thị được Đảng, Chính phủ hết sức quan tâm và ưu tiên, trong đó có lĩnh vực cấp thoát nước, nó cũng phù hợp với sự phát triển, hội nhập của Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới. Phát triển hạ tầng cũng là ưu tiên của các tổ chức quốc tế đối với Việt Nam trong thời kỳ này.

Thứ hai do yêu cầu bức xúc của các hội viên, các công ty CTN là nâng cao năng lực của mình đáp ứng nhu cầu chung của Nhà nước như là đầu tư nhiều dự án CTN, hội nhập với ngành nước và môi trường quốc tế, được sự chỉ đạo sát xao, có hiệu quả của Hội Xây dựng VN và Bộ XD, Hội CTN VN đã được tăng cường, bổ sung thêm cán bộ và có những bước chuyển biến ban đầu tích cực. Từ hội viên là các kỹ sư, kỹ thuật chuyên ngành, Hội đã tập trung phát triển các hội viên tập thể là các công ty sản xuất kinh doanh nước sạch và các công ty thiết kế xây dựng, các công ty kinh doanh sản xuất vật tư thiết bị trong ngành nước.

Với những thành phần như vậy, tất cả các công ty hoạt động trong lĩnh vực CTN đều tập hợp dưới mái nhà chung là Hội Cấp thoát nước. Năm 1998, Hội đã tổ chức được Đại hội lần II (sau 10 năm thành lập). Đại hội lần II mang một màu sắc mới với hội viên là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CTN. Điều đó đóng một vai trò rất quan trọng cho sự phát triển của Hội về sau này.

Thời kỳ đầu, hoạt động của Hội tập trung vào 4 lĩnh vực:

Xây dựng, tổ chức, phát triển hội viên
Tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho ngành CTN Việt Nam

Đóng góp với Bộ Xây dựng, Chính phủ các chính sách liên quan đến ngành nước, đặc biệt là chính sách giá nước. Vì trước đây, chính sách giá nước là tính đúng, tính đủ, gắn liền với khả năng chi trả của người dân chuyển sang chính sách mới là giá nước phải được tính đúng, tính đủ và có tích lũy để đầu tư, phát triển.

Chú trọng đề xuất các phương án, vận động các công ty cấp nước giảm thất thoát nước. Đối với một công ty cấp nước, có 4 chỉ số phát triển mà bất kỳ lãnh đạo nào cũng phải quan tâm, đó là: công suất, tỷ lệ thất thoát, giá nước sạch, tỷ lệ dân số mua nước qua đồng hồ, trong đó, giảm thất thoát nước là một yêu cầu hết sức quan trọng.

Trong 4 lĩnh vực ấy, thành tựu lớn nhất mà Hội đóng góp đối với sự phát triển ngành nước Việt Nam ngày nay là đào tạo được nguồn nhân lực, tập trung đào tạo cán bộ kỹ thuật của ngành nước như: Đào tạo kỹ sư, kỹ thuật CTN cho vùng ĐBSCL bằng cách hợp tác, hợp đồng với ĐH Xây dựng Hà Nội, Đại học Kiến trúc Hà Nội, Cao đẳng Kỹ thuật Thủ Đức, Cao đẳng đô thị Pháp Vân. Sau 5 năm ĐBSCL từ chỗ không có kỹ sư CTN đã có hơn 100 kỹ sư CTN tốt nghiệp do Hội đứng ra tổ chức đào tạo. Cùng với việc đào tạo kỹ sư, Hội đã đứng ra tổ chức, tập hợp các giảng viên của các trường biên soạn một bộ sách Kỹ thuật về CTN, sau đó tặng lại các Trường ĐH, Cao đẳng, Trung cấp có đào tạo chuyên ngành CTN. Bên cạnh đó là hoạt động đào tạo tại chỗ cho các công nhân vận hành, bảo dưỡng tại các công ty Cấp thoát nước. Hội đào tạo được gần 1800 cán bộ, công nhân chủ chốt cho hơn 40 công ty cấp nước trong toàn quốc. Rất mừng là công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực, Hội vẫn tiếp tục duy trì và phát triển đến ngày nay.

Là người hoạt động lâu năm trong Hội, tôi thực sự rất vui mừng và tự hào về những đóng góp, phát triển của Hội vào công tác phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho ngành CTN VN. Chính yếu tố nguồn nhân lực ấy quyết định sự phát triển của 3 lĩnh vực còn lại.

Tuy đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp vào sự phát triển chung của ngành nước, song ngành CTN nói chung và Hội CTN Việt Nam nói riêng cũng đang đứng trước những thách thức, áp lực rất lớn như: tốc độ đầu tư, phát triển xây dựng các công trình cấp nước chưa đáp ứng được nhu cầu tăng dân số ở các đô thị, trong đó có khó khăn về vốn. Để giải quyết được thách thức đó, chỉ có con đường cổ phần hóa, tư nhân hóa mới đáp ứng được nhu cầu về nguồn vốn. Thách thức lớn hơn nữa đó là với lĩnh vực thoát nước và VSMT: đấu nối hộ gia đình với hệ thống thoát nước, các nhà máy XLNT xây dựng xong nhưng không phát huy hiệu quả. Theo tôi muốn giải quyết vấn đề đó cần phải có bước đột phá về vốn đầu tư cho thoát nước (tương đương gấp 3 lần cấp nước).

Giá nước tuy có nhiều chuyển biến nhưng chưa đồng đều, chỉ được một số đô thị như Vũng Tàu, BD, Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hải Dương là được tính đúng tính đủ, vì tỷ lệ thất thoát thấp, chi phí vận hành thấp nên tích lũy được để đầu tư. Còn phần lớn giá đang rất thấp.

Vì vậy hạt động của Hội đóng vai trò rất quan trọng.

Hiện nay hoạt động của Hội đang phát triển đồng đều và rất đúng hướng, đóng góp được nhiều cho sự phát triển của ngành nước. Song Hội cần chú ý, làm thế nào để có thể thúc đẩy được sự phát triển đồng đều giữa các công ty cấp nước, thúc đẩy được lĩnh vực thoát nước và vệ sinh môi trường phát triển kịp với tốc độ phát triển của lĩnh vực cấp nước. Làm sao để phát huy được vai trò của Hội trong lĩnh vực cấp nước và vệ sinh môi trường nông thôn, nâng cao tầm ảnh hưởng của các công ty cấp thoát nước và của Hội. Hội cũng cần quan tâm nhiều hơn đến vấn đề nâng cao năng lực cho các công ty thoát nước và VSMT. Chú trọng phát triển, mở rộng kết nạp thêm các hội viên là các đơn vị cấp nước VSMT nông thôn.

Sau 30 năm đổi mới, phát triển của Hội CTN Việt Nam, tôi rất phấn khởi và tự hào vì sự lớn mạnh của Hội. Truyền thống đoàn kết, chia sẻ, đổi mới, hội nhập vẫn được Hội duy trì phát triển tuy mỗi thời kỳ có một trọng tâm khác nhau. Nhân kỷ niệm 30 năm thành lập, tôi xin gửi tới Hội, Ban Chấp hành Trung ương Hội và toàn thể các hội viên lời chúc sức khỏe và thành công, tiếp tục phát huy sức mạnh của đoàn kết để đưa Hội Cấp thoát nước Việt Nam ngày càng lớn mạnh hơn nữa, đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước và nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Ông Trần Quang Hưng
Nguyên Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hội Cấp thoát nước Việt Nam (giai đoạn 2005 - 2015)

Hôi Cấp thoátt nước Việt Nam ra đời khi đất nước bước vào quá trình đổi mới chuyển từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường nhiều thành phần theo định hướng XHCN. Từ khi thành lập đến nay, Hội đã có nhiều đóng góp quan trọng với vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với nhà nước, giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, có nhiều hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực đào tạo phát triển nguồn nhân lực, áp dụng tiến bộ KHCN, chống thất thoát, các hoạt động xúc tiến thương mại và đặc biệt trong lĩnh vực tham gia xây dựng, phản biện các chế độ chính sách để phát triển chuyên ngành cấp thoát nước…

Hội còn là địa chỉ tin cậy với các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế khi đến Việt Nam muốn trao đổi tiếp cận với các doanh nghiệp chuyên ngành trong nước. Các hoạt động của Hội đã đáp ứng nhu cầu Hội viên, hình thành sự gắn kết hữu cơ tương tác hỗ trợ cho sự phát triển của chuyên ngành Cấp thoát nước, một lĩnh vực dịch vụ công thiết yếu và quan trọng cho đời sống cộng đồng.

Nhân dịp 30 năm thành lập, xin chúc Hội Cấp thoát nước Việt Nam liên tục phát triển, đáp ứng với nguyện vọng của hội viên và của xã hội.

Thực hiện: Hà Thắm